Συχνά καταρρίπτω την ορθοδοξία… σε αγορές και συγκεκριμένα επενδυτικά παιχνίδια, για παράδειγμα.
Ταιριάζω καλά σε αυτόν τον τρόπο, ειδικά όταν πρόκειται για θέματα δημόσιας πολιτικής. Για παράδειγμα, είμαι αντίθετος με την υγειονομική περίθαλψη.
Προσωπική ελευθερία; Δεν είμαστε πιο ελεύθεροι να επιλέγουμε τους δικούς μας γιατρούς στα περισσότερα ιδιωτικά ασφαλιστικά προγράμματα απ’ ό,τι θα ήμασταν με ένα σύστημα μονοπληρωτή.
Αλόγιστη γραφειοκρατία; Οι διαχειριστές των ασφαλιστικών εταιρειών είναι εξίσου φρικτές με την κυβερνητική ποικιλία.
Ακριβές επιδοτήσεις; Εάν παίρνετε την ασφάλισή σας από τον εργοδότη σας, παίρνετε α ογκώδης φορολογική επιδότηση. Το ασφαλιστικό σας επίδομα δεν φορολογείται, παρόλο που αποτελεί μέρος της αποζημίωσής σας όσο και ο μισθός σας.
Αλλά το μεγάλο ζήτημα για μένα είναι το εξής: Τα οφέλη σε επίπεδο οικονομίας από την προσιτή υγειονομική περίθαλψη υπερτερούν του κόστους.
Εδώ είναι η περίπτωσή μου… και θέλω να μάθω αν είναι πειστική για εσάς.
Πώς φτάσαμε ως εδώ?
Οι ΗΠΑ δεν έχουν «σύστημα» υγειονομικής περίθαλψης.
Τι έχουμε εξελιχθεί από μια συμφωνία μεταξύ των United Automobile Workers και αυτοκινητοβιομηχανιών του Ντιτρόιτ στα τέλη της δεκαετίας του 1940. Οι εργαζόμενοι θα δέχονταν χαμηλότερες αμοιβές εάν είχαν φθηνή κάλυψη υγείας στην καρτέλα της εταιρείας.
Κανείς όμως δεν περίμενε ότι αυτή η συμφωνία θα ήταν μόνιμη. Υπέθεσαν ότι οι μεταπολεμικοί πολίτες των ΗΠΑ, τόσοι πολλοί από τους οποίους μόλις είχαν θυσιαστεί για να διαφυλάξουν τις ελευθερίες της χώρας τους, θα λάμβαναν τελικά υγειονομική περίθαλψη με την υποστήριξη της κυβέρνησης για να υποστηρίξουν το ιδιωτικό σύστημα.
Αλλά αυτό δεν συνέβη. Αντίθετα, το ασφαλιστικό σύστημα με βάση την εταιρεία επεκτάθηκε μέχρι να καλύψει όλους τους κλάδους. Τελικά, προγράμματα που χρηματοδοτούνται από την κυβέρνηση, όπως το Medicare και το Medicaid, εμφανίστηκαν για να καλύψουν τα κενά για όσους δεν έχουν δουλειά: τους ανέργους (Medicaid) και τους συνταξιούχους (Medicare).
Στη συνέχεια, τόσο η εταιρεία όσο και τα κυβερνητικά συστήματα εδραιώθηκαν από ειδικά συμφέροντα.
Για διάφορους λόγους – βασικά, οι εργοδότες, οι εργαζόμενοι, οι ασφαλιστές και ο κλάδος της υγειονομικής περίθαλψης δεν είχαν κίνητρο να περιορίσουν το κόστος και τα ασφάλιστρα – το σύστημα έφτασε στο σημείο όπου οι ΗΠΑ έχουν ένα από τα χειρότερα αποτελέσματα υγείας από οποιαδήποτε ανεπτυγμένη χώρα.
Και το υψηλότερο ποσοστό χρεοκοπίας λόγω ιατρικών λογαριασμών.
Με άλλα λόγια, το “σύστημά μας” υγειονομικής περίθαλψης είναι ένα σωρό προσωρινών διορθώσεων και αντεπιδιορθώσεων που έγιναν μόνιμες επειδή κανείς δεν μπορούσε να συμφωνήσει σε τίποτα άλλο.
Κάνει τεράστια ζημιά στην οικονομία μας.
Οι ΗΠΑ ξοδεύουν περισσότερο από το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν τους (ΑΕΠ) στην υγειονομική περίθαλψη από οποιαδήποτε άλλη χώρα – 16%. Αλλά άλλες επιπτώσεις σε ολόκληρη την οικονομία του ασφαλιστικού μας συστήματος που βασίζεται στον εργοδότη μειώνουν το ΑΕΠ μας κάτω από τις δυνατότητές του. Ας εξετάσουμε τρία.
- Κλείδωμα εργασίας: Πολλοί άνθρωποι παίρνουν και διατηρούν θέσεις εργασίας επειδή έχουν κάλυψη υγείας. Μένουν σε αυτές τις δουλειές περισσότερο από ό,τι θα έκαναν διαφορετικά. Αυτό σημαίνει ότι η συνολική κινητικότητα εργασίας στην οικονομία των ΗΠΑ είναι χαμηλότερη, γεγονός που υπονομεύει την αποτελεσματικότητα της αγοράς εργασίας.
- Χαμηλότερα ποσοστά επιχειρηματικότητας: Οι ΗΠΑ έχουν έναν από τους χαμηλότερους ρυθμούς δημιουργίας νέων εταιρειών στον ανεπτυγμένο κόσμο και επιδεινώνεται. Αυτό συμβαίνει επειδή το να ξεκινήσεις μια επιχείρηση εδώ είναι πιο ριψοκίνδυνο από ό,τι σε άλλες χώρες… γιατί μέχρι να βγάλει ένα καλό κέρδος, δεν μπορείς να πληρώσεις την ασφάλιση υγείας. Οι νέοι στην ακμή της ζωής τους δεν ξεκινούν επιχειρήσεις για αυτόν τον λόγο, κάτι που βλάπτει τη δημιουργία θέσεων εργασίας.
- Καθυστερημένη σύνταξη και αδύναμη αγορά εργασίας: Οι εργαζόμενοι μεγαλύτερης ηλικίας τείνουν να μένουν στις δουλειές τους περισσότερο στις ΗΠΑ για να διατηρήσουν την πρόσβαση στην εταιρική ασφάλιση. Αυτό σημαίνει λιγότερο χώρο για τους νεότερους εργαζομένους, κρατώντας τους υποαπασχολούμενους και βλάπτοντας τις μακροπρόθεσμες προοπτικές σταδιοδρομίας τους.
Εκτός από τα 4 τρισεκατομμύρια δολάρια ετήσιου άμεσου κόστους, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις αυτές οι δυσλειτουργικές πτυχές του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης κοστίζουν στην οικονομία των ΗΠΑ 3 έως 5% του ΑΕΠ κάθε χρόνο.
Θα μπορούσατε να αντέξετε οικονομικά έναν ιδιωτικό αυτοκινητόδρομο;
Είναι, λοιπόν, «σοσιαλιστική» η εύνοια κάποιας μορφής δημόσιας στήριξης της υγειονομικής περίθαλψης; Μετά βίας.
Να πώς το βλέπω: Η υγειονομική περίθαλψη έχει παρόμοια αποτελέσματα σε ολόκληρη την οικονομία με το σύστημα αυτοκινητοδρόμων, το δικαστικό σύστημα και την εθνική άμυνα.
Κάθε ένα είναι περισσότερο από το άθροισμα των μερών του. Αν γίνουν σωστά, τέτοια «δημόσια αγαθά» συμβάλλουν περισσότερο στην οικονομική δραστηριότητα από ό,τι κοστίζουν. Αν προσπαθήσεις να κάνεις αυτά τα πράγματα μεμονωμένα, θυσιάζεις πολύ οικονομικό δυναμισμό.
Το τυπικό επιχείρημα, βέβαια, είναι ότι η δημόσια υγειονομική περίθαλψη καταλήγει σε μερισματικές ποσότητες. Ακούμε ιστορίες τρόμου Καναδών ή Βρετανών σε ατελείωτες ουρές για ιατρικές διαδικασίες. (Φυσικά, σε ένα ιδιωτικό σύστημα, υπάρχει και δελτίο… αν δεν μπορείτε να αντέξετε οικονομικά, δεν είστε καθόλου στην ουρά.)
Αλλά μια Εθνική Υπηρεσία Υγείας τύπου ΗΒ δεν είναι η μόνη επιλογή.
Πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένων των περισσότερων χωρών της Λατινικής Αμερικής που ευνοούνται από τους συνταξιούχους των ΗΠΑ, διαθέτουν υβριδικά συστήματα. Το πιο συνηθισμένο είναι να έχετε ένα δημόσιο σύστημα πρωτοβάθμιας και προληπτικής περίθαλψης – γειτονικές κλινικές όπου μπορείτε να πάρετε το παιδί σας με τα ρουθούνια ή να κάνετε εμβολιασμό – και ένα ιδιωτικό σύστημα για πιο προηγμένες ανάγκες υγείας. Εάν θέλετε να αποκτήσετε ιδιωτική ασφάλιση και να πάτε σε ιδιωτικό νοσοκομείο για χειρουργική επέμβαση, τίποτα δεν σας σταματά. Εάν δεν μπορείτε να αντέξετε οικονομικά, ίσως χρειαστεί να περιμένετε στην ουρά για δημόσια περίθαλψη.
Υπάρχουν όμως σημαντικά πλεονεκτήματα. Πρώτον, θα αποφεύγαμε το κλείδωμα των θέσεων εργασίας, τα χαμηλά ποσοστά επιχειρηματικότητας και την καθυστερημένη συνταξιοδότηση. Δεύτερον, η διαθεσιμότητα χαμηλού κόστους πρωτοβάθμιας και προληπτικής περίθαλψης θα μείωνε τη συχνότητα εμφάνισης χρόνιων μακροχρόνιων παθήσεων που καταλήγουν να κοστίζουν σε όλους μας πολλά χρήματα όταν εμφανίζονται ανασφάλιστοι στα επείγοντα – διαβήτης, καρδιακές παθήσεις κ.λπ.
